Тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш учун ер участкаларини мулк ҳуқуқи ва ижара ҳуқуқи асосида электрон онлайн-аукцион орқали реализация қилиш тартиби тўғрисида Низом (Вазирлар Махкамасининг 14.02.2022 йилдаги 71-сон қарорига 2-илова) тасдиқланган.
Кўпчиликни қизиқтирган савол: ер участкаларини электрон онлайн-аукцион орқали хусусийлаштириш ва ижарага олиш қандай тартибда амалга оширилади? Шу ҳақда сўз юритсак.
Ер участкаларини электрон онлайн-аукцион натижалари бўйича хусусийлаштириш ва ижарага олиш қуйидаги тартибда амалга оширилади.
Тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш учун ер участкалари асосан мулк ҳуқуқи асосида аукцион савдоларига чиқарилади, бироқ аукцион савдосига чиқарилаётган ер участкаси бўйича шаҳарсозлик ҳужжатлари мавжуд бўлмаганда ёки унинг талабларига мос келмаган тақдирда, ер участкалари ижара ҳуқуқи асосида аукционга қўйилади.
“E-auksion” электрон савдо платформасида аукцион ташкил этиш ҳамда ўтказиш тартиби Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 12 январдаги 18-сонли қарори билан белгиланган тартибда амалга оширилади.
Ер участкаларини мулк ҳуқуқида сотиш бўйича аукционда Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ва юридик шахслари иштирок этиш ҳуқуқига эга (чет эл инвестициялари иштирокидаги корхоналар бундан мустасно).
Тадбиркорлик ер участкаларини “E-auksion” электрон савдо платформасида сотиб олиш қандай тартибда амалга оширилади?
Бунинг учун энг аввало жисмоний ёки юридик шахс “E-auksion” электрон савдо платформасида рўйхатдан ўтиши лозим. Рўйхатдан ўтганидан сўнг шахсни идентификациялаш электрон рақамли имзо асосида амалга оширилади.
Талабгор идентификациялаш жараёнида аукцион ёки танловни ўтказиш тартиби билан танишгани, савдо платформасининг ўзига хос жиҳатлари ва тартиб-таомилларини қабул қилганлиги юзасидан оператор билан электрон савдоларни ташкил этиш ва ўтказиш бўйича электрон шартнома (оферта)ни электрон рақамли имзо орқали имзолайди ҳамда ушбу шартномалар оператор томонидан рўйхатга олиб борилади.
Рўйхатдан ўтган талабгорга савдо платформасида шахсий кабинет очилади.
Аукцион ёки танловда унинг талаблари, тури ва шаклидан келиб чиқиб, жисмоний ва юридик шахслар иштирокчи бўлиши мумкин.
Иштирокчи аукционда қатнашиш учун савдо платформасининг ер участкалари бўлимидан “Тадбиркорлик ва шаҳарсозлик учун” қисмидан ўзига керакли лотни танлаб, ушбу лот ҳақидаги маълумот ва ҳужжатлар билан танишади ва зарур закалат миқдорини шахсий кабинетидаги хисобварағига ўтказганидан кейин аукцион ўтказилиши белгиланган кунда соат 9-00 га қадар савдо платформаси орқали ариза юборади.
Аукционда ғолиб бўлган иштирокчига лот қийматини бир йўла ёки бўлиб-бўлиб тўлаш имконияти берилади. Аукцион ғолиби ер участкасини бўлиб-бўлиб тўлаш учун ғолиб бўлган кунидан эътиборан 5 иш куни ичида шахсий кабинетидаги ҳисобварағи орқали операторнинг хизмат ҳақига етарли маблағни (лот қийматининг 1 фоизи) тўлайди. Оператор хизмат ҳақига етарли маблағ тўланганидан сўнг 1 иш куни ичида аукцион натижалари бўйича QR-код (матрик штрихли код)ли баённома ғолибнинг шахсий кабинетига юборилади.
Баённома олди-сотди шартномаси кучига эга бўлиб, мулк ва мулкий ҳуқуқни давлат рўйхатидан ўтказиш учун ҳамда олди-сотди (ижара) шартномаси тузиш учун асос ҳисобланади.
Аукцион ғолиби лот қийматининг қолган қисмини бўлиб-бўлиб тўлаш учун буюртмачи яъни Давлат активларини бошқариш агентлиги ҳудудий бошқармаси билан ёзма шаклда шартнома имзолайда ва шу шартнома асосида тўлайди.
Бўлиб-бўлиб тўлаш шарти билан сотилган қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ер участкалари бўйича камида 35 фоиз миқдоридаги дастлабки тўловни бир йўла амалга оширган харидорларга мазкур ер участкаларини кредит таъминоти сифатида гаровга қўйиш ҳуқуқи берилади.
Давлат ордери ёки ер участкасининг ижара шартномаси асосида Кадастрлар палатаси туман (шаҳар)филиали ҳамда туман (шаҳар) қурилиш бўлими томонидан уч иш куни мобайнида ер участкаси чегараларини жойида (натурада) белгилаб берилади.
Ажратилган ер участкасида қурилишни бошлашга фақат ер участкасига бўлган ҳуқуқ давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин, қонунчиликда белгиланган тартибда қурилиш нормалари асосида йўл қўйилади.
“Электрон онлайн-аукционларни
ташкил этиш” акциядорлик жамияти
Хоразм вилояти вакили М.Ишчанов
