Амалиётда иш берувчи билан тузилган меҳнат шартномаси фақатгина ходимнинг айби билан бекор қилинмайди. Меҳнат кодексининг 100-моддасида (https://lex.uz/docs/6257288) шундай ҳолатлар кўрсатилганки, бу ҳолларда шартнома алоҳида асослар билан бекор қилиниши мумкин.
Қуйидагилар ана шундай ҳоллардандир:
1. Янги иш шароитларига рози бўлмаслик. Масалан, корхонада иш вақти ўзгартирилди ёки иш ҳақи камайтирилди. Ходим бу шароитларда ишлашни истамаса — меҳнат шартномаси бекор қилинади. (МК 137-моддаси (https://lex.uz/docs/6257288))
2. Иш жойини бошқа ҳудудга кўчириш ва рози бўлмаслик Масалан, компания Самарқанддан Тошкентга кўчмоқда. Ходим эса у ердаги ишлаш шароитларига рози эмас. (МК 146-моддаси (https://lex.uz/docs/6257288))
3. Соғлиғи туфайли аввалги ишни бажара олмаслик. Тиббий хулоса асосида унга бу иш мумкин эмас, лекин корхонада бошқа иш ҳам йўқ ёки таклиф қилинган ишни рад этган. (МК 143-моддаси (https://lex.uz/docs/6257288))
4. Ташкилотда штат қисқартирилса. Технологик ўзгариш, буюртмалар камайиши, хизматлар ҳажми қисқариши туфайли ходим сони камайтирилса. (МК 161-модда, 2-қисм, 2-банд (https://lex.uz/docs/6257288))
5. Ташкилотнинг тугатилиши. Ташкилот ўз ихтиёри билан ёки асосий қарорлар асосида ёпилаётган бўлса. (МК 161-модда, 2-қисм, 1-банд (https://lex.uz/docs/6257288))
6. Ходимнинг малакаси етарли эмаслиги аниқланса. Масалан, уста сифатида ёлланган ходим қайта-қайта ишлаб чиқариш меъёрларини бажара олмаяпти. (МК 161-модда, 2-қисм, 3-банд (https://lex.uz/docs/6257288))
7. Илгари шу лавозимда ишлаган ходим ишга тикланса. Суд қарори билан ёки бошқа қонуний асосда аввалги ходим ўз ишига қайтган бўлса, янги ходим билан шартнома бекор қилинади. (МК 168-модда, 1-қисм, 2-банд (https://lex.uz/docs/6257288))
8. Суд қарорига кўра ташкилот тугатилса. Ташкилот фаолияти суд қарори билан тўхтатилган ва бу қарор қонуний кучга кирган бўлса. (МК 168-модда, 1-қисм, 6-банд (https://lex.uz/docs/6257288)) Хива тумани aдлия бўлими юридик хизмат кўрсатиш маркази бош юрисконсулти Д. Машарипов
