Инсон борки, эзгуликка-бахтга, шодиёна кунларга интилади.
Хар бир ўзбек оиласи фарзандларим улғайиб вояга етса, меҳнат қилиб йиққаним фарзандларим тўйига, яхши кунимга сарфласам, тўй қилсам, элга дастурхон ёзиб, ош берсам, фарзандларим бахтини, тахтини кўрсам деб орзу қилади.
Аммо, тўйларимиз кўпчилик холларда орзу-хавас эмас, ташвиш бўлиб қолмоқда.
Шунга қарамасдан, ҳозирда ҳам онда-сонда бўлса ҳам тўйларни, айниқса келин-куёв, қиз йигини тўйларини ўтказишда ортиқча дабдабалар, исрофгарчиликларга йўл қўйилиш холатлари учрамокда.
Қиз чиқараётган оилада биринчи ташвиши қиз йиғини /хна ёкар/ ни қандай ўтказишдир, бу тадбирни ўтказишда ота-оналар қадимий урф-одатларимиз қатори, қадриятларимизга, ўзбекона ориятимизга хос услубда ёндашсалар яхши бўлар эди.
Аксарият холларда қиз йиғинлари уйдан ташқарида, катта давраларда, эркагу-аёллар, каттаю-кичик, йигитлару-қизлар бир даврада ўтириб ўтказилмокда, бу кимга қулай, кимга кўнгилли, менимча ҳеч кимга…Тўй бўлгандан кейин ёшларни ўйнагиси, шўхлик қилгиси келади, йигитлар-қизлар даврага чиқиб ўйнашади бу айб эмас, аммо шу даврада катта ёшдаги эркакларнинг меҳмон эмас, тамошабиндай ўтиришлари, қиз ўстираётган хеч бир ота-онага кўнгилли бўлмаса керак…Шунинг учун қиз йиғинлар ичкарида, фақат аёллар даврасида ўтказилса-ю ота-онанинг якин қариндошлари, қўшниларига алоҳида ихчамгина давра ташкил қилинса, чиройли ва кўнгилли бўлар эди.
Иккинчи ташвиш - қизига келинлик либосини, қизини орзу қилган келинлик оқ либосини топиб бериш… Бир кунга кийиладиган бу либосни сотиб олишга хамма оиланинг хам қурби етавермайди .
Учинчи ташвиш – Бу йигит томонга ҳам қиз томонга ҳам никохни тантанали маросимини ўтказишдаги, видео тасвирчини топиш ва никохдан кейинги банкетлар ўтказишдир. Ортиқча машиналарга кетадиган бензин харажатлари ва «никохдан кейинги утиришма»банкет деган даврага қилинадиган харажатни ортиқча ҳисобланади, бу ўтиришмадан хеч бир ёш аҳлоқий ёки маънавий озуқа олмайди, тўй эгаси ҳам бу ортиқча исрофгарчилик, ортиқча дабдаба керак эмас, лекин фалончи ҳам қилди ку, деб зўрма-зўраки қилишади, тўй эса кўнгилдан чиқариб, очиқ юз билан қилинсагина тўйга ўхшайди.
Эскидан қолган бир мақолимиз бор: «Ўзбек – ўзига бек, ўзини билар аммо, ўзлигини унутмас…» Келинг, ўзлигимиз, қадриятларимизни эъзозлайлик хурмат қилайлик, фарзандларимиз бизни келажагимиз, қувончимиз, бахтимиз, уларнинг тинч тотув, бахли хаёти бизнинг орзуимиз-муродимиз, тўйларимизни очиқ юз билан тўй қилаётганимитзга қувониб, режалаштириб, чиқимини камроқ, ихчам, чиройли қилиб, оилавий тантаналар ҳисобланган келин кўрар, бешик тўйлар, туғилган кунлар, ёш тўйларини оила, қариндошлар, яқин кўшнилар иштирокида соддагина қилиб ўтказайлик, токи тўй ташвиш эмас қувонч бўлиб келсин уйимизга!
Биз боболари мард, мағрур, ор-номусли, момолари оқила, иффатли авлоднинг давомчиларимиз, келинг тўйларимиз тўйдай аммо ўзлигимиз, миллий қадриятларимизга хос қилиб ўтказайлик, келгуси авлодларимизга ўзимиздан соф, чиройли унитилмас меърос қолдирайлик .
Хива шаҳар ФХДЁ
бўлими инспектори: Ф.Абдуллаева
