Хоразм вилояти жиноят ишлари бўйича кассация суди янги қарор қабул қилиб, маҳаллий суд томонидан чиқарилган ҳукмни ўзгартирди. Янгиариқ туман суди томонидан фирибгарликда айбдор деб топилган шахсга нисбатан тайинланган жазо, унинг оилавий мажбуриятлари тўлиқ ҳисобга олинмагани учун қонуний эмаслиги маълум қилинди.
Иш бўйича айбланувчи Абдувохид Норбоевга нисбатан Янгиариқ туман суди 3 йил ахлоқ тузатиш ишлари жазосини тайинлаган эди. Суд унинг иш ҳақидан 20 фоиз миқдорида ушлаб қолиш белгилади. Аммо, Абдувохиднинг икки нафар фарзанди учун алимент мажбуриятлари борлиги, шунингдек, меҳнат қонунотида белгиланган алимент ушлаб қолишнинг максимал миқдори 50 фоиздан ошмаслиги лозимлиги назардан четда қолдирилди. Ахлоқ тузатиш ишлари ёки бошқа турдаги жазоларда эса ушлаб қолиш миқдори 70 фоиздан ошмаслиги керак.
Қонунчиликка мувофиқ, оилавий мажбуриятлар суд жазоси белгиланганда энг муҳим жиҳат ҳисобланади. Шу боис, кассация суди биринчи инстанциянинг қарорини бекор қилди ва шахсга жарима жазосини тайинлади. Бу қадам оила аъзолари, айниқса, болаларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишда муҳим аҳамиятга эга.
Кассация судининг қарори ижтимоий-ҳуқуқий нуқтаи назардан ҳам катта аҳамиятга эга бўлиб, жиноят ишларида жазо тайинлашда инсонпарварлик тамойилларига риоя қилиш зарурлигини яна бир бор кўрсатди. Суд қайд этганидек, жазо тайинлашда фақатгина жиноятнинг оғирлиги эмас, шунингдек, шахснинг ижтимоий ва оилавий ҳолати ҳам инобатга олиниши шарт.
Ҳуқуқшунослар таъкидлашича, бу қарор маҳаллий судларга ҳам ўрнак бўлиб, келажакда алимент мажбуриятларини тўлиқ ҳисобга олган ҳолда адолатли ва инсонпарвар суд қарорлари чиқарилишига хизмат қилади. Шунингдек, бу жиноят ишлари бўйича судлар учун муҳим сигнал бўлиб, уларни ижтимоий аҳамиятли масалаларга янада чуқур эътибор қаратишга ундайди.
Жамият учун муҳим яна бир жиҳат — оилавий ҳуқуқлар ҳимоясининг мустаҳкамланиши, айниқса болаларнинг моддий таъминотига эътиборнинг ошиши. Қонунчиликдаги аниқ нормалар суд қарорларига тўғри таъсир кўрсатиб, ижтимоий адолатнинг таъминланишига хизмат қилади.
Хоразм вилояти кассация судининг ушбу қарори маҳаллий аҳоли ва ҳуқуқшунослар томонидан ижобий кутиб олинди. Бу қарор давлат ва жамиятнинг болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, алимент мажбуриятларини адолатли тақсимлаш борасидаги салоҳиятини янада мустаҳкамлайди.
А.Аминов, Хоразм вилоят суди судьяси
